काठमाडौँ । काठमाडौँ महानगरपालिकाका नगर प्रहरीले मेयर बालेन साहको निर्देशन मान्ने नाममा कानुनको गम्भीर उल्लंघन गरेका छन् ।
कर्मचारी र जनप्रतिनिधिको उपस्थितिमा कार्यकक्षमा प्रवेश गर्ने लागेका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत सरोज गुरागाइँलाई कार्यकक्षामा छिर्नबाट रोक्ने क्रममा नगर प्रहरीबाट कानुनको अक्षम्य उल्लंघन भएको हो ।
नगर प्रहरी प्रमुख राजुनाथ पाण्डेले माथिको आदेश (मेयर बालेन साह) भन्दै कार्यकक्ष छिर्ने लागेका गुरागाईलाई रोकेका थिए ।
उनले अधिकृतलाई कार्यालय छिर्नबाट रोकेनन् मात्र, कर्मचारीहरुले कार्यालय समयमा काम नगरेको भन्दै सार्वजनिक आलोचना समेत गरे ।
पाण्डे नेतृत्वको नगर प्रहरीले माथिको आदेश पालना गरेको भने पनि नगर प्रहरीलाई परिचालन गर्ने अधिकार भने कानुनले नै मेयरलाई दिएको छैन ।
कानुनी राजको कुरा गरेर नथाक्ने बालेन साहले आफैँले बनाएको कानुन उल्लंघन गर्दै प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतलाई कार्यकक्ष छिर्नबाट रोक्न निर्देशन दिए ।
उनको यो गैरकानुनी निर्देशनलाई महानगरको सुरक्षा र कानुन पालनाको दायित्व बोकेको नगरप्रहरी स्वयंले उल्लंघन गरको हो ।
काठमाडौं महानगरपालिकाको नगर प्रहरी ऐन २०८० को व्यवस्था विपरित मेयर र बालेन र नगर प्रहरी प्रमुख पाण्डे परिचालित भएको पाइएको छ ।
ऐनको दफा ५ मा महानगर प्रहरीको रेखदेख तथा नियन्त्रणको सम्पूर्ण अधिकार प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतलाई दिइएको छ ।
दफा ५ मा महानगर प्रहरीका रेखदेख तथा नियन्त्रण सम्वन्धी व्यवस्थामा भनिएको छ– महानगर प्रहरीको परिचालन, रेखदेख, नियन्त्रण र निर्देशन दिने अधिकार प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतलाई हुनेछ र निजको आदेश र निर्देशन पालन गर्नु प्रत्येक महानगर प्रहरीको कर्तव्य हुनेछ ।
नगर प्रहरीले प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतलाई कार्यकक्षा प्रवेशमा रोक्दा यो व्यवस्थाको प्रत्यक्ष उल्लंघन गरेका छन् ।
महानगर प्रहरी ऐनको दफा ७ मा महानगरको अधिकार प्राप्त अधिकारीको निर्णय तथा निर्देशन कार्यान्वयन गर्नु महानगर प्रहरीको प्रमुख कर्तव्य हुनेछ भनेर समेत तोकिएको छ ।
यतिसम्मकी ऐनको दफा १० मा महानगरका प्रहरीका नियुक्तिसमेत प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतबाट हुने व्यवस्था छ । ‘प्रदेश लोकसेवा आयोगवाट सिफारिस भएका महानगर प्रहरीको नियुक्ति प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतबाट हुनेछ,’ दफा १० मा उल्लेख छ ।
दफा १२ मा नगर प्रहरीको परीक्षणकाल सम्वन्धि व्यवस्था छ । जसमा नगर प्रहरीको कम्तीमा डेढ वर्ष परीक्षण अवधि हुने र यो अवधिमा सन्तोषजनक काम नभएमा नियुक्त गर्ने अधिकारीले हटाउन सक्ने व्यवस्था छ ।
यसरी हेर्दा महानगर प्रहरीको परिचालन र निर्देशन मात्र होइन, उनीहरुलाई नियुक्ति दिनेदेखि बर्खास्त गर्नेसम्मको अधिकार प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतमा निहित रहेको देखिन्छ । महानगर प्रहरीको सरुवासमेत प्रहरी बल प्मुखको शिसपाmरिसमा प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतले नै गर्ने व्यवस्था छ ।
दफा १८ मा महानगर प्रहरीहरुको परिचालन प्रहरी वल प्रमुखले गर्ने र नगर प्रहरीको समग्र परिचालन प्रत्यक्ष रेखदेख र नियन्त्रण प्रमुख प्रशासकीय अधिकृृतले गर्नेछ भनेर उल्लेख छ ।
